“Voor wie het natuurschoon van ons land ter harte gaat, kan het wel eens benauwend zijn, bijna dagelijks te hooren over schennis van de natuur ten behoeve van “nuttigheidsdoeleinden”. En onwillekeurig vraagt men zich af, wat er kan worden gedaan om ons land hiervoor te bewaren.” Jac. P. Thijsse, 1937.
Dit voorwoord van natuurheld Thijsse in een Verkade-album van 1937 vat prachtig de zoektocht samen die MOMA voor mij is. Het treurige is natuurlijk om te bedenken dat het natuurschoon van 1937, waar Thijsse zich zorgen om maakte, een weelderige Tuin van Eden was in vergelijking met het Hollands natuurschoon anno 2019. Mocht Thijsse ervan horen hoe de natuur er nu voor stond, hij zou zich omkeren in zijn graf!
Goed; ik maak me druk om het natuurschoon in Nederland, maar waarom word je dan in vredesnaam melkboer!? Tijdens mijn studie Sustainable Development werkte ik als bijbaantje bij een melkveehouder in Ouderkerk a/d Amstel (weer zoiets logisch ;). In deze periode was de melkprijs bijzonder laag (onder de kostprijs) en laaide er bovendien een verhit publiek debat over de landbouw.
De toon van dit debat stoorde mij behoorlijk. De familie waar ik bij werkte had een ontzettende passie en liefde voor het boerenambacht, koeien en het landschap. Zij stonden er bovendien mee op, en gingen er mee naar bed! Het stoorde mij vooral omdat ik het gevoel had dat de discussie niet met elkaar, maar vooral tegen elkaar gevoerd werd.
Tegelijkertijd zag ik een toenemende waardering voor ambacht, en een toenemende behoefte naar lokaal voedsel. Waarom is de toon in het publieke debat vaak zo negatief, terwijl als je iemand vraagt; heb jij waardering voor het werk van boeren? Dan is het antwoord overwegend positief. Weer een andere vraag: hoeveel betalen we in de supermarkt voor ons voedsel? Terwijl in het publieke debat iedereen zich zorgen schijnt te maken over het landschap, het klimaat en dierenwelzijn, willen we in de supermarkt ineens dat alles zo goedkoop mogelijk is. Beseffen we dan niet dat die zaken niet los van elkaar staan?
De politiek doet wel zijn best om te luisteren naar het publieke debat als het op landschap, klimaat en dierenwelzijn aankomt. Toch is het dweilen met de kraan open als boeren, de belangrijkste beheerders van het Nederlandse landschap, door de markt enkel gestuurd worden op meer voor minder. Meer melk voor minder geld betekent vaak ook minder landschap, en minder dierenwelzijn.
Bovendien bleek uit een recent onderzoek van Trouw dat een merendeel van de boeren best bereid is duurzamer landbouw te plegen ‘als de markt dit van ons vraagt’. Een belangrijke stap naar een gezondere omgang tussen consument, boer en landschap leek mij dus om deze twee dialogen, de maatschappelijke en de economische (markt), bij elkaar te brengen.
Ik dacht: als ik zelf de melk verwerk, en direct in de stad afzet, ontstaat er een overzichtelijke, korte keten, waarin een dergelijke dialoog op gang gebracht kan worden. En voor ik het wist had ik een pasteurketel en een Renault 4 gekocht, en stond ik melk te verkopen op de pleinen van Amsterdam. Dit bleek echt een ontzettend toffe manier om het gesprek aan te gaan met consumenten in de stad en het verhaal te vertellen van boer en landschap. Bovendien gaven mijn wekelijkse rondes in Zuid en Oost me enorm vertrouwen in de behoefte van Amsterdammers om betrokken te raken bij de herkomst van hun voedsel, en de zorgen die leven bij Amsterdammers over de gezondheid van het landschap en de natuur. Vandaag nog zei een pakketbezorger tegen mij (Amsterdams accent): “het gaat allemaal veel te snel joh, mensen begrijpen er niks meer van. Daarom is het goed wat jij doet; mensen willen weer terug naar de ouwe tijd.”
Kortom; de eerste stap is er; een korte (smaakvolle) verbinding tussen Amsterdammers en hun groene omgeving. De volgende stap is om deze verbinding te versterken en van daaruit te werken aan een gezonder landschap. Herken jij de zoektocht waar MOMA over gaat? Kom eens langs op de boerderij, of op één van de pleinen waar wij staan te venten, en kijk hoe jij mee kan werken aan een gezonder landschap!
Recente reacties